Tranh cãi tuyển sinh ngành Y bằng môn Văn

Bốn trường đại học đưa môn Văn vào tổ hợp xét tuyển ngành Y, tạo ra những ý kiến trái chiều giữa các nhà đào tạo và giới hành nghề.

Năm nay, trường Đại học Văn Lang lần đầu sử dụng tổ hợp D12 (Văn, Hóa, Anh) để xét tuyển ngành Y khoa bằng cả điểm thi tốt nghiệp và học bạ.

Ở phương thức xét điểm thi tốt nghiệp, có ba trường sử dụng tổ hợp có môn Văn, gồm trường Đại học Duy Tân, Đà Nẵng với tổ hợp A16 (Toán, Khoa học tự nhiên, Văn); trường Đại học Võ Trường Toản, Hậu Giang và Tân Tạo, Long An cùng sử dụng tổ hợp khối B03 (Toán, Văn, Sinh).

Trong 27 trường đại học đào tạo ngành Y khoa của cả nước, chỉ bốn trường này dùng tổ hợp có môn Văn để xét tuyển, bên cạnh ba tổ hợp khác, chọn từ Toán, Hóa, Sinh, Ngoại ngữ, Khoa học Tự nhiên.

Ngoài trường Duy Tân công bố tuyển tổng cộng 100 sinh viên, các trường còn lại không nêu rõ chỉ tiêu xét tuyển.

TS Võ Thanh Hải, Phó hiệu trưởng thường trực trường Đại học Duy Tân, cho biết trường sử dụng tổ hợp có môn Văn để xét tuyển ngành Y khoa từ năm 2022, sau khi tham khảo ý kiến của nhà tuyển dụng và kinh nghiệm đào tạo.

Theo lời ông Hải, lãnh đạo các bệnh viện được khảo sát đều mong muốn tuyển được những bác sĩ không chỉ giỏi chuyên môn mà còn biết cảm thông, chia sẻ với người bệnh. Đây cũng là nhu cầu của người dân khi khám chữa bệnh.

Trường xác định hai môn quan trọng với ngành Y là Toán và Sinh. Nhưng thay vì chỉ lấy điểm môn Sinh, trường dùng bài thi Khoa học tự nhiên gồm ba môn Sinh, Hóa, Lý. Sau khi cân nhắc, hội đồng thêm môn Văn vào tổ hợp.

"Người ta thường nói Văn là người. Người học giỏi Văn thường dễ đồng cảm, sẻ chia và giàu lòng trắc ẩn. Tôi cho rằng tổ hợp Toán, Khoa học tự nhiên và Văn đánh giá khá toàn diện khả năng của thí sinh", ông nói.

Một lý do khác là trước đây ngành Điều dưỡng đã xét tuyển bằng ba tổ hợp có môn Văn: A16, B03 và C02 (Văn, Hóa, Toán), sinh viên ra trường được nhà tuyển dụng đánh giá phù hợp, bắt nhịp nhanh, hoàn thành tốt công việc, theo ông Hải.

TS.BS Nguyễn Hùng Vĩ, Trưởng khoa Y, trường Đại học Văn Lang, cũng đồng tình, nói xã hội đòi hỏi ngày càng cao hơn ở bác sĩ, ngoài giỏi chuyên môn cần có thái độ tốt, khả năng lắng nghe, chia sẻ. Vì thế, họ cần có kỹ năng truyền đạt, tạo sự tin tưởng cho bệnh nhân.

"Những tố chất của người học giỏi môn Văn rất cần thiết cho công việc này", ông Vĩ nói.

Luật Giáo dục đại học cho phép các trường tự quyết định, chịu trách nhiệm về công tác tuyển sinh. Theo Quy chế của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các trường có thể tự chọn môn trong tổ hợp xét tuyển miễn là mỗi tổ hợp có ba bài thi, bắt buộc có Toán hoặc Ngữ văn. Các bài thi đưa vào tổ hợp phải gắn với yêu cầu của ngành đào tạo; không dùng nhiều hơn 4 tổ hợp để xét tuyển cho một ngành.

Dù không sai quy định, việc dùng điểm Văn để xét tuyển vào ngành Y gây ra những ý kiến trái chiều. Nhiều chuyên gia đào tạo Y khoa cho rằng các trường có lý do thuyết phục, trong khi nhiều bác sĩ phản đối.

Năm 2014, Bộ trưởng Y tế từng hưởng ứng đề xuất của một số hiệu trưởng Y, Dược về việc đưa môn Văn vào tổ hợp xét tuyển. Lãnh đạo ngành Y tế khi đó cho rằng môn Văn giúp cán bộ ngành y nói năng lưu loát, diễn đạt văn bản rõ ràng, đúng ngữ pháp.

Nguyên lãnh đạo một trường đại học Y lớn ở TP HCM cho rằng việc chọn môn nào để đưa vào tổ hợp xét tuyển ngành Y phụ thuộc vào quan điểm, định hướng đào tạo của mỗi trường, không nhất thiết phải là ba môn truyền thống Toán, Hóa, Sinh.

"Môn Văn cũng cần thiết vì bác sĩ cũng cần giao tiếp, truyền đạt tốt", ông nói.

PGS.TS Đậu Xuân Cảnh, Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam, nguyên Giám đốc Học viện Y Dược học cổ truyền, đồng tình khi một số trường đưa môn Văn vào tổ hợp xét tuyển ngành Y. Ông cho hay khả năng tư vấn, giải thích, giao tiếp của một số cán bộ ngành Y còn hạn chế, gây ra hiểu lầm, khiến quan hệ giữa bệnh nhân và bác sĩ không được thân thiện.

"Nếu nhìn ở góc độ này, đưa Ngữ văn vào xét tuyển đầu vào có phần phù hợp", ông Cảnh nhận định. Tuy nhiên, hai môn còn lại trong tổ hợp phải làm sao đánh giá đúng năng lực của thí sinh, xem họ có phù hợp để theo đuổi ngành Y khoa không.

Theo ông Cảnh, khi đưa môn Văn vào tổ hợp xét tuyển, các trường cần giữ môn Sinh và môn còn lại nên là Hóa hoặc Toán. Cách tốt hơn là để điểm Ngữ văn làm tiêu chí phụ trong xét tuyển, tức nếu hai thí sinh có điểm theo tổ hợp B00 bằng nhau nhưng ai có điểm Văn tốt hơn sẽ được ưu tiên.

Nhưng nguyên lãnh đạo trường Y ở TP HCM lại đánh giá tổ hợp không có môn Sinh "cũng không ảnh hưởng lớn". Theo ông, nền tảng Sinh học ở phổ thông là cần thiết nhưng không có tính quyết định cốt lõi. Vào đại học, sinh viên sẽ được đào tạo từ cơ bản đến nâng cao. Vị này nhận định hiện tiếng Anh mới là môn rất quan trọng với người học ngành Y bởi sách chuyên ngành và các hội thảo chuyên môn hầu hết sử dụng ngôn ngữ này.

Ở khía cạnh lợi ích tuyển sinh, hai chuyên gia cùng quan điểm khi cho rằng việc các trường chọn những tổ hợp riêng khi xét tuyển ngành Y có ý nghĩa về mặt chiến lược tuyển sinh hơn là nhu cầu đào tạo. Nếu chỉ tuyển bằng các tổ hợp truyền thống như B00, A00, các trường sẽ phải cạnh tranh mạnh với các cơ sở đào tạo tên tuổi. Ngưỡng đầu vào của ngành Y thông thường từ 22 điểm thi tốt nghiệp THPT và 24 điểm nếu xét học bạ trở lên. Khi những thí sinh điểm cao đã vào các trường Y lớn, nếu vẫn xét bằng tổ hợp A00, B00 thì các trường tư sẽ bị giới hạn về số thí sinh.

"Khi đưa ra một tổ hợp riêng, một mình một ngựa, các trường dễ tuyển được nhiều thí sinh hơn", một người nhận định.

Từ thực tế hành nghề, bác sĩ Trương Hữu Khanh, nguyên Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng I, TP HCM, cho rằng tố chất quan trọng nhất của người học y là sự chính xác, logic, bên cạnh nền tảng kiến thức Sinh học tốt.

Cùng quan điểm, một bác sĩ đa khoa, cựu sinh viên trường Đại học Y Hà Nội, nói Y khoa là ngành khoa học đòi hỏi tính chính xác cao nên điều kiện đầu tiên là phải có kiến thức khoa học tự nhiên (Toán, Lý, Hoá, Sinh) tốt.

"Không phải giỏi Ngữ văn thì giao tiếp, phân tích, giải thích tốt được", anh này nói, nhìn nhận giao tiếp thuộc kỹ năng mềm, ai ở ngành nghề nào cũng phải trau dồi, không riêng ngành Y.

Mặt khác, bác sĩ Khanh cho rằng lòng trắc ẩn, sẻ chia là kết quả của quá trình giáo dục lâu dài từ nhà trường, gia đình, xã hội chứ không phải ai giỏi Văn thì giàu lòng thương người hơn.

"Những bác sĩ trước đây không giỏi Văn lẽ nào không thương người", ông Khanh nói.

Do đó, cựu sinh viên Đại học Y Hà Nội cho rằng nếu các trường muốn đa dạng tổ hợp xét tuyển thì có thể tạo ra các tổ hợp mới, dựa trên các môn cốt lõi như Sinh - Lý - Hoá, Sinh - Hoá - Anh. Những tổ hợp này phù hợp để đánh giá năng lực của thí sinh theo ngành Y hơn.

Theo ông Cảnh, các trường cần hài hoà lợi ích bằng cách để một tỷ lệ rất nhỏ chỉ tiêu xét bằng tổ hợp có môn Văn trong những năm đầu thực hiện. Nếu trường dành chỉ tiêu lớn có thể dẫn đến xáo trộn, ảnh hưởng đến thí sinh và gây dư luận không tốt trong xã hội.

Thực tế, trong năm đầu trường Đại học Duy Tân tuyển sinh ngành Y khoa với tổ hợp có môn Văn, chưa đến 10 thí sinh trúng tuyển theo tổ hợp này. Nguyên nhân, theo lãnh đạo trường là thí sinh khó đạt điểm cao môn Văn khi đã học thiên về các môn khoa học tự nhiên.

Nguồn: VnExpress